https://www.mefa.ir/fa-IR/mefa/1/page/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C

گزارش‌های سیاستی و مقالات


ظرفیت بهره مالکانه معادن در تأمین منابع بودجه _ دکتر عبدالله فتحی

عنوان گزارش: ظرفیت بهره مالکانه معادن در تأمین منابع بودجهکلمات کلیدی: بودجه – بهره مالکانه – فقه اقتصادی – تداول ثروت
تهیه‌کننده: دکتر عبدالله فتحی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر محمد جواد توکلی
شناسه گزارش:
تاریخ نشر: مرداد 1402

تأمین مالی دولت از منابع درآمدی پایدار، یکی از راه‌های مقاوم شدن اقتصاد کشور در مقابل تکانه‌های تحریمی است که در بند 17 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مورد تأکید قرار گرفته است. این امر می‌تواند با تقویت درآمدهای حاصل از حقوق دولتی و بهره مالکانه معادن بهبود یابد. بررسی روند تغییرات درآمد ناشی از حقوق دولتی معادن در سال‌های اخیر نشان می‌دهد سازمان برنامه و بودجه برآورد روشنی از ظرفیت حقوق دولتی و بهره مالکانه معادن ندارد. این موضوع عمدتاً به دلیل اتکا به اطلاعات خوداظهاری شده‌ی بهره‌برداران معادن از میزان استخراج و قیمت محصولات معدنی بوده است. این در حالی است که حصول درآمدهای حاصل از معادن در دو سال اخیر نشان می‌دهد اطلاعات خوداظهاری شده، انحراف چشمگیری از مقادیر واقعی دارد که لزوم استفاده از شیوه‌های نظارتی مؤثرتر را ایجاد می‌کند. 
گزارش ظرفیت بهره مالکانه معادن.pdf

راهکارهای عملیاتی‌شدن مالیات بر خانه‌های خالی در ایران _ سیدجواد میرزازاده و محمدجواد توکلی

عنوان گزارش: راهکارهای عملیاتی‌شدن مالیات بر خانه‌های خالی در ایرانکلمات کلیدی: مسکن، سیاستگذاری مسکن نبوی، اقتصاد اسلامی
تهیه‌کنندگان: سیدجواد میرزازاده و محمدجواد توکلی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: عبدالله فتحی
ویراستار: ملیکا مولوی
تاریخ نشر: مرداد 1402

باوجود بالاتر بودن نرخ رشد تولید مسکن از نرخ رشد خانوار در چند دهه اخیر، سیستم عرضه و تقاضا نتوانسته تعادلی در بازار ایجاد کند و تعداد خانه‌های خالی به طرز چشمگیری افزایش یافته است. همچنین به گواه آمارهای کارشناسی بخش زیادی  از تقاضای مسکن در کشور را  تقاضای سرمایه‌ای و سوداگرانه تشکیل می‌دهد. افزون بر کنش‌‏های سوداگرانه فردی و شرکتی، بانک‏‌ها نیز نقش گسترده‌‏ای در سوداگری مسکن دارند. احتکار، بحران مسکن در ایران را تشدید کرده است و ثمرات تلخ این بحران در جمعیت، خانواده، آسیب های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در حال نمایان شدن است. مجلس یازدهم، قانون مالیات بر خانه‌های خالی را که سابقه ای طولانی در کشور دارد، ولی به عللی قابلیت اجرا نداشته است را مورد بازنگری قرار داده و با رفع ایرادات در سال 1399 به تصویب رساند. این قانون با اجرای ناقص در گام نخست و با اختلاف‌نظرها در آیین‌نامه اجرایی، کار خود را آغاز کرد و باگذشت بیش از دو سال از آغاز اجرا، آورده‌ای تقریباً نزدیک به صفر (دودرصدی) داشته و برعکس اهداف تعیین شده بر بازار اجاره اثر مثبتی نداشته است. ضرورت و مزایای مالیات برخانه‌های خالی بسیار روشن است و اجرای آن علاوه بر عرضه واحدهای مسکونی خالی به بازار مسکن، متناسب سازی ساخت مسکن با نیاز واقعی کشور را نیز محقق می‌کند. بر اساس یافته‌های این پژوهش، برای اجرایی‌کردن قانون مالیات بر خانه‌های خالی، استفاده از راهبردهایی همچون تغییر مجری، اصلاح نحوه شناسایی خانه های خالی، اصلاح برخی از راه‌های مقابله با فرار از  این مالیات مانند تغییر مدت زمان تعیین شده برای خانه های خالی قابل استفاده است.کلید واژه‌ها: مالیات بر خانه خالی، مالیات تنظیمی، اقتصاد مسکن.
راهکارهای عملیاتی شدن قانون مالیات بر خانه_های خالی در ایران.pdf

اقتصاد سیاسی توزیع مواهب و منابع طبیعی در ایران - دکتر محمد نعمتی

عنوان: اقتصاد سیاسی توزیع مواهب و منابع طبیعی در ایران
سخنران: دکتر محمد نعمتی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: اسد عدالت پرور
واژه‌‌های کلیدی: اقتصاد سیاسی، توزیع مواهب، منابع طبیعی، ایران، عدالت اجتماعی، توسعه پایدار، حاکمیت قانون، فساد، پاسخگویی، محیط زیست
شناسه گزارش: 40302181952
تاریخ نشر: اردیبهشت 1403

اقتصاد اسلامی: از دیدگاه‌های مختلف تا تعریفی جامع
اقتصاد اسلامی، همانند خود دانش اقتصاد، تعاریف و تفاسیر گوناگونی دارد. این تنوع دیدگاه‌ها، چه در سطح بین‌الملل و چه در داخل کشور، مشهود است. برای ورود به این بحث، ابتدا باید مفهوم جامعه را مورد بررسی قرار دهیم. به عقیده من، ترجمه اکونومی به اقتصاد در زبان فارسی، ترجمه دقیقی نیست. واژه Political Economy در زبان انگلیسی که به اقتصاد ترجمه شده است، در اصل به معنای تدبیر امور شهر یا همان تدبیر مُدُن در زبان فارسی است. امروزه، واژه اکونومی معانی مختلفی را به خود می‌گیرد. در دوران عثمانی، ترجمه عربی این واژه به معنای صرفه جویی تلقی می‌شد که ریشه در فعل قَصَد دارد. این ترجمه اشتباه، مفاهیم اقتصادی را به کل دگرگون کرد.

بررسی ظرفیت قوانین مالیاتی موجود کشور برای پیشگیری از سوداگری بازارها _ حسین کفشگر جلودار

عنوان گزارش: بررسی ظرفیت قوانین مالیاتی موجود کشور برای پیشگیری از سوداگری بازارها با نگاهی به طرح مالیات بر عایدی سرمایهکلمات کلیدی: قوانین مالیاتی، سوداگری، سرمایه
تهیه‌کننده : حسین کفشگر جلودار
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر خیراله پور ، مرتضی صالحی
شناسه گزارش:
تاریخ نشر: مرداد 1402

از جمله مالیات‌هایی که در دهه‌های گذشته در بسیاری از کشورها مورد توجه قرار گرفته، مالیات بر عایدی سرمایه است؛ مالیاتی که هدف از آن را سوق دادن منابع از بخش‌های غیرمولد مانند سفته‌بازی به سمت بخش‌های مولد ذکر می‌کنند. بازتوزیع و کاهش فاصله طبقاتی نیز از دیگر مزایای این مالیات برشمرده می‌شود. اجرای این نوع مالیات بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم می‌تواند موجب ناکارآمدی این نوع مالیات در کنترل سوداگری گردد و به تبع آن موجب گسترش نارضایتی و عدم شفافیت در اقتصاد گردد. از این رو در این گزارش کارشناسان ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت اقتصاد و دارایی با فرض پذیرش کارکرد مالیات بر عایدی سرمایه در کنترل سوداگری با بررسی ابعاد مختلف و زیرساخت‌های لازم برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه، بیان می‌دارند حتی در صورت تصویب پایه‌های مالیاتی جدید به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های اجرایی این طرح احتمال موفقیت آن در کنترل سوداگری پایین است؛ ولی بررسی قوانین موجود مالیاتی نشان می‌دهد که با انجام برخی اصلاحات در قوانین موجود می‌توان همان کارکرد مالیات بر عایدی سرمایه را در کنترل سوداگری فراهم کرد.
بررسی ظرفیت قوانین مالیاتی موجود کشور برای پیشگیری از سوداگری بازارها.pdf

اقتصاد فرهنگی - دکتر حمیدرضا مقصودی

عنوان: اقتصاد فرهنگی
سخنران: دکتر حمیدرضا مقصودی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزۀ علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
واژه‌‌های کلیدی: اقتصاد فرهنگی – معیشت – نفوذ – اقتصاد اسلامی
ویراستار: کبری قاسم بیاتی
شناسه گزارش: 40211170440
تاریخ نشر: اسفند 1402

معاش و معیشت
 ((رزقنا هم ینفقون)) آن رزقی که ما بهشان دادیم، می‌دانید مسئله چیست؟ مسئله این است که رزقرا به ما می‌دهند. ما چقدر این مسئله را قبول داریم؟ در فضای تعارف خیلی این را تکرار می‌کنیم ولی کف زمین که می­آیم و می‌خواهیم در مورد اقتصاد و معیشت صحبت کنیم این باور قایم می‌شود. یعنی آنجایی که می‌خواهیم در مورد اقتصاد صحبت کنیم این اعتقاد را کامل کنار می­گذاریم البته در بین حرف‌ها می‌گوییم خدا روزی رسان است.
((...و مما رزقناهم ینفقون)) خدا می‌فرماید: از آن چیزی که ما به آنها می‌دهیم انفاق می‌کنند. انگار یک فضای دیگری ترسیم می‌کند که ما در آن فضا باید معاش معیشت و اقتصاد را ببینیم. چه بسا آنجایی که ما به عنوان دانش اقتصادی تعبیر می‌کنیم قرار نیست راجع به معاش ما صحبت کند.
دکتر حمیدرضا مقصودی-اقتصاد فرهنگی.pdf

مطالعه تطبیقی برنامه‌های اعتباری آمریکا با تسهیلات تکلیفی در ایران و ارائه راهکارهایی برای ایران

عنوان گزارش: مطالعه تطبیقی برنامه‌های اعتباری آمریکا با تسهیلات تکلیفی در ایران و ارائه راهکارهایی برای ایرانکلمات کلیدی: اعتباری، تسهیلات تکلیفی، راهکار
تهیه‌کننده: دکتر علی سعیدی
گروه پژوهشی: کارگروه اقتصاد املاک و مسکن پژوهشکده امور اقتصادی و ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: مرتضی صالحی
ویراستار: اسد عدالت پرور
تاریخ نشر: مرداد ۱۴۰۲

در ساختار نظام‌های پولی جهان علاوه بر ابزارهای مدیریت غیرمستقیم پولی (از طریق بازار ذخایر)، کنترل‌های مستقیم اعتباری نیز مشاهده می‌شود؛ این کنترل‌ها میزان حجم پول خلق شده در اقتصاد را مستقیماً هدایت و مدیریت می‌کند. در میان این ابزارها، یکی از مواردی که به صورت عمدتاً کیفی خلق پول بانکی (از طریق تسهیلات‌دهی) را کنترل می‌کند، برنامه‌های اعتباری دولت‌ها برای نظام بانکی است. این برنامه‌ها در ایران تسهیلات تکلیفی و در ایالات متحده برنامه‌های اعتباری فدرال نامیده می‌شود. این نوع برنامه‌ها نوعی مداخله بازاری دولت در بخش اعتباری و پولی اقتصاد است که شکست بازار اعتبارات را جبران می‌کند. تسهیلات تکلیفی در ایران که به گونه‌ای الزامی شبکه بانکی را تحت تأثیر برنامه‌های خود قرار می‌دهد با آسیب‌هایی مانند تعارض با نظام اعتبارسنجی بانک‌ها، ناترازی یا اعسار صورت‌های مالی بانک‌ها، تضعیف ظرفیت بالفعل وام‌دهی بانک‌ها، کاهش مزیت رقابتی و بازارداری بانک‌ها و ایجاد کسری در خالص جریان نقدی بانک‌ها و در نتیجه استقراض از بانک مرکزی مواجه است. ایالات متحده آمریکا با سابقه حدود صد ساله در اجرای این نوع برنامه‌های اعتباری در اجرای این نوع برنامه‌ها تجربه دارد. تجربه این کشور در اجرای برنامه‌های اعتباری فدرال می‌تواند برای برنامه ریزی اعتباری در ایران مفید باشد.
مطالعه تطبیقی برنامه های اعتباری آمریکا با تسهیلات تکلیفی در ایران و ارائه راهکارهایی برای ایران.pdf

بررسی شبهات مطرح شده در رابطه با تسهیلات اربعین و ارائه راهکار لازم_محسن خلیلی تیرتاشی، علی قاسمی

عنوان گزارش: بررسی شبهات مطرح شده در رابطه با تسهیلات اربعین و ارائه راهکار لازمتهیه‌کنندگان: محسن خلیلی تیرتاشی، علی قاسمی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و داریی
ناظر علمی: دکتر صادق سلمانی
ارزیاب علمی: دکتر مرتضی صالحی
ویراستار : اسد عدالت پرور
واژه های کلیدی: ربا–بانک-اقتصاد اسلامی–اربعین–تسهیلات بانکی
شناسه: 40205301001
مرداد 1402

تسهیلات بانکی برای زوار اربعین همانگونه که اعلام شده در قالب عقد مرابحه صورت می­گیرد. نکته ای که از نظر بسیاری از محققین و صاحب نظران مغفول مانده شرط مسدود کردن مبلغی در حساب شخص وام­گیرنده  استکه به عنوان قرض در نظر گرفته می­شود. به نظر می­رسد این وام با سه مسئله و چالش روبرو باشد:
اشتراط مسدودی مبلغی در حساب شخص وام­گیرنده می­تواند منجر به قرض به شرط انعقاد قرارداد مرابحه ­شود؛
مرابحه در شرایط این وام، می­تواند نوعی تشبیه و تقریب ربا به بیع باشد که در آیه 275 سوره مبارکه بقره مورد نهی خداوند قرار گرفته است.
شرایط این وام به­گونه­ای است که اغلب افراد یا آن را ندانسته و یا به آن توجهی ندارند یا آن­که در هنگام خرید و مصرف این وام، از آن شرایط غافل می شوند؛ نتیجه این امر مالک نشدن مشتری و باطل بودن معامله است (شبهه أکل مال بباطل پیش می­آید). از این رو پیشنهاد می شود برای دوری از چالش­های مطرح شده بانک ملی اقدام به فروش اقساطی ارز اربعین کند؛ در این راه­حل ظاهراً چالش­های این وام برطرف خواهد شد.
بررسی شبهات مطرح شده در رابطه با تسهیلات اربعین و ارائه راهکار لازم.pdf

رزقی نو _ حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان (برداشتی از مجموعه چند سخنرانی)

عنوان: رزقی ‌نوسخنران: حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: جلال جوانمرد
واژه‌‌های کلیدی: معیشت، فعالیت اقتصادی، وظیفه عالمان، دین و اقتصاد
شناسه گزارش: 40212191432
تاریخ نشر: اسفندماه 1402

می‌‌دانیم که روزانه دست‌کم یک‌سوم زندگی مردم در امر معیشت سپری می‌شود. مردم برای کسب درآمد کار می‌کنند و حتی بیش از یک‌سوم فعالیت‌های روزانه‌شان برای خرید با درآمدهایی می‌گذرد که به دست آورده‌اندتا بتوانند درآمدشان را به محصولاتی تبدیل کنند که در زندگی استفاده می‌کنند؛ مثل غذا پختن و خوردن و اموری ازاین‌دست.
ما هزار و چهارصد سال است که اسلام را غریب دیده‌ایم. نتیجۀ اسلام غریب این شده که عالمان در مساجد فقط به نماز و روزۀ مردم پرداخته‌اند و به معیشت و فعالیت اقتصادی آنان کاری نداشته‌اند. بنده در طی این سال‌ها، در تجربۀ ناقص تبلیغی خود، وقتی برخی از روایت‌های مربوط به فعالیت‌های اقتصادی از هر نوعی را برای مردم می‌خوانم، بسیار تعجب می‌کنند از اینکه معصومان علیهم‌السلام چنین سخنانی فرموده‌اند.

حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان-رزقی نو.pdf

جنگ شناختی اقتصادی _ سخنران: استاد حسین عباسی فر

عنوان: جنگ شناختی اقتصادی
سخنران: استاد حسین عباسی فر
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: جلال جوانمرد
واژه‌‌های کلیدی: جنگ رسانه‌ای، جنگ شناختی، جریان تحریف، نفوذ، تحریم
شناسه گزارش: 40212191033
تاریخ نشر: اسفندماه 1402

اولین نکته‌ای که باید در حوزۀ جنگ شناختی در نظر بگیریم، تفاوت جنگ شناختی با جنگ رسانه‌ای و جنگ تبلیغاتی و امثال این‌هاست؛ یعنی حوزۀ جنگ شناختی با جنگ رسانه‌ای تفاوت دارد و مخاطبانش نیز به‌نحوی متفاوت هستند. در جنگ رسانه‌ای عموماً مردم هدف قرار می‌گیرند، اما در جنگ شناختی لزوماً این‌گونه نیست و عمدۀ مسئله برروی نخبگان و مسئولان است. جنگ رسانه‌ای و جنگ روانی، جنگ شناختی را تقویت می‌کنند. 
جنگ شناختی زمانی رخ می‌دهد که با انسانی مواجه می‌شوید که دربارۀ مسئله‌ای اطلاعات نادرستی دارد؛ زمانی که اطلاعاتش را تصحیح می‌کنید، تحلیل وی تغییر می‌‎کند. برای مثال، با دیتای نادرستی که از فضای مجازی به دست آورده بود، تا آن لحظه گمان می‌کرد که شخصی دزدی کرده، ولی شما اثبات می‌کنید که فرد دیگری دزدی کرده است. بسیاری از ما دچار جنگ رسانه‌ای شده‌ایم و پروپاگاندای رسانه‌ای اطلاعات نادرست، گمراه‌کننده یا بی‌ارزشی را منتشر می‌کند.
استاد حسین عباسی فر-جنگ شناختی اقتصادی.pdf

سقوط سیصد ساله _ سخنران: استاد سید امیرحسین حسینی

عنوان: سقوط سیصد ساله سخنران: استاد سید امیرحسین حسینی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: جلال جوانمرد
واژه‌‌های کلیدی: وضعیت مسکن ، گرسنگی جهانی، افسردگی ، فرزندان نامشروع،
شناسه گزارش: 40212191620
تاریخ نشر: اسفندماه 1402
پیش‌تر با مبانی اقتصادی انقلاب اسلامی آشنا شدیم و «نه به لیبرالیسم» را شنیدیم؛ اکنون می‌خواهیم پیامدهای اجرای لیبرالیسم اقتصادی در دنیا را بررسی کنیم تا دریابیم وضعیت اقتصادی دنیا در امور اساسی مردم چگونه است.
ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم متوجه شویم که آیا 13 نمرۀ خوبی برای دانش‌آموز است یا خیر! نمرۀ 13 چه‌چیزی را به ما نشان می‌دهد و جایگاه آن فرد کجاست؟ نمرۀ 13 جایی معنا می‌یابد که بدانیم بقیۀ نمره‌ها چگونه است و سختی آزمون، کارکرد معلم با آن فرد و میزان تلاش‌های خود شخص را سنجیده باشیم تا بتوانیم مقایسه کنیم.
استاد سید امیرحسین حسینی-سقوط سیصدساله.pdf

آنچه خود داشت زبیگانه تمنا می­کرد _ سخنران: دکتر مرتضی فرهادی

عنوان: آنچه خود داشت زبیگانه تمنا می­کردسخنران:  دکتر مرتضی فرهادی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزۀ علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
واژه‌‌های کلیدی: واره – مسکن – اقتصاد اسلامی – آزار هلندی – سرانه مطالعه
ویراستار: اسد عدالت پرور
شناسه گزارش: 40212160115
تاریخ نشر: مرداد ماه 1402

متاسفانه آخرین چیزهایی که فراموش می‌شود که باید در آن انقلاب اتفاق بیفتد و ما باید سر مشق و یا الگو بگیریم از کشورهای دیگر و از آن‌ها تقلید کنیم و نام‌های بزرگ را برای کارهای کوچک انتخاب می‌کنیم و فکر می‌کنیم که آن کارها به این سرعت و به این آسانی انجام خواهد شد و الحمدالله کارها پایان یافته است. مثلا می‌گوییم: انقلاب فرهنگی! گفتند انقلاب فرهنگی آسان است و ظاهراً نیز هیچ خون و خونریزی در آن رخ نداده است خیلی نرم و مخملی‌ است.
 ولی مگر این گونه می‌باشد؟ مگر می‌شود شما انقلاب فرهنگی کنید ولی انقلاب اقتصادی نکرده باشید؟ معاش آدمی چیزی نیست که ما اینگونه راحت از کنارش بگذریم! معاش آدم و شغل آدم بزرگ‌ترین دوست و همراه آدمی می‌باشد که دائما آدم‌ها را تحت تاثیر خودش قرار می‌دهد و کار و افکار و ذهنیت آن‌ها را به سمت و سویی که می‌خواهد می‌کشاند.

بیست سال تلاش بی­حاصل در حوزه نفت و منافع ملی _ سخنران دکتر مسعود درخشان

عنوان: بیست سال تلاش بی­حاصل در حوزه نفت و منافع ملیبر اساس ارائه دکتر مسعود درخشان در دوره مدرسه تابستانه اقتصاد اسلامی سال 1402
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزۀ علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی
واژه‌‌های کلیدی: نفت  – امنیت اقتصادی – بحران انرژی - اقتصاد اسلامی
ویراستار: اسد عدالت پرور
شناسه گزارش: 40212192308
تاریخ نشر: اسفند 1402

بحث ما به طور مشخص راجع به آینده‌ی ذخایر نفت و گاز کشور و تهدیدی است که از این جهت متوجه انقلاب اسلامی است. آیا خطری بزرگ‌تر از این انقلاب اسلامی ما را تهدید می‌کند یا خیر؟ خطر بحث انرژی در کشور بیش از بانک‌هاست. چون خطر بانک‌ها مثل بیماری سرطان کم­کم  شکل می­گیرد و نظام را ضعیف و ضعیف­تر می‌کند اما مسئله و بحران انرژی که در پیش است مثل بادهای تند یا زمین‌ لرزه‌های بزرگ عمل خواهد کرد و آثارش از این جنس خواهد بود. آنچه در اینجا بیان می­گردد نتیجه ده، پانزده ساله­‌ی درگیری در حوزه نفت و شاگردی نزد بهترین مهندسان نفت دنیا  یعنی مرحوم سعیدی و مهندسان جنوب کشور می­باشد.
بیست سال تلاش بی حاصل در حوزه نفت و منافع ملی - دکتر مسعود درخشان.pdf

مسکن، طعمه قدرت­های مالی _ سخنران: دکتر فرهاد بیضایی

عنوان: مسکن، طعمه قدرت­های مالیسخنران: دکتر فرهاد بیضایی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزۀ علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
واژه‌‌های کلیدی: اقتصاد اسلامی – مسکن – برنامه هفتم توسعه
ویراستار: کبری قاسم بیاتی
شناسه گزارش: 40212170330
تاریخ نشر: اسفند 1402

بحث مسکن در کشور اساسا به خاطر جایگاهی که تقریبا در نگاه جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی داشته‌، دارای اهمیت بوده‌است. تقریبا در سه اصل قانون اساسی بحث مسکن آمده‌است. اصل مسئله داشتن مسکن متناسب با نیاز، در اصل 31 قانون اساسی آمده‌است؛ ولی ما در اصل 3 و در اصل 43 قانون اساسی هم مسئله مسکن را داریم که در آن وظایف مسکن برای جمهوری اسلامی یک مقدار تبیین شده‌است. 
در اصل 31 چند مسئله اتفاق افتاده‌است: یک مورد داشتن مسکن متناسب با نیاز. خودِ این داشتن مسکن متناسب با نیاز، دارای یک سری تعاریف و پشتوانه‌های علمی و آکادمیک است که حق هر فرد و خانواده‌ی ایرانی است. دولت با رعایت اولویت برای آن‌ها که نیازمندتر هستند، یعنی ابتدای مسئله باید به سمت نیازمندترها، به خصوص روستانشینان و کارگران برود و زمینه‌ی اجرای این اصل را فراهم کند.
جناب آقای فرهاد بیضایی- مسکن؛ طعمه قدرتهای مالی.pdf

سنت‌های الهی در اقتصاد _ سخنران: حجت الاسلام و المسلمین دکتر جواد عبادی

عنوان: سنت‌های الهی در اقتصادسخنران: حجت الاسلام و المسلمین دکتر جواد عبادی
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: جلال جوانمرد
واژه‌‌های کلیدی: سنت های الهی، احکام، محرومیت از نعمت، کسب و کار، معیشت
شناسه گزارش: 40212200840
تاریخ نشر: اسفندماه 1402

پروردگار متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «ما عالم را براساس سنت‌ها و فرمول‌ها و قانون‌ها اداره می‌کنیم». سزاوار است که این قانون‌ها را بشناسیم. البته این‌گونه نیست که اگر ندانیم، آن قانون‌ها متوقف شوند. اگر از آن‌ها آگاه باشیم، بی‌گمان برنامه‌هایمان را براساس آن‌ها تنظیم و از ظرفیت‌های عالم هستی استفاده می‌کنیم، و اگر ندانیم، محروم می‌شویم و در زندگی فردی و اجتماعی‌مان اختلال پیش می‌آید و به‌اصطلاح از ریل عالم هستی خارج می‌شویم. 
فرض کنید که بنده در قم زندگی می‌کنم و برای انجام کاری اداری باید به تهران بروم. اگر از قانون ادارات تهران اطلاع داشته باشم که پنج‌شنبه‌ها تعطیل است، روز پنج‌شنبه به تهران نمی‌روم؛ اما اگر اطلاع نداشته باشم، روز پنج‌شنبه خواهم رفت. هم به زحمت خواهم افتاد و هم هزینه خواهم کرد و هر کاری هم که انجام دهم، مشکل من برطرف نخواهد شد. 
اگر از سنت‌ها و قوانین الهی آگاه نباشیم، عمرمان تلف می‌شود و اذیت می‌شویم، از مسیر خارج و با انواع مشکلات و چالش‌ها مواجه خواهیم شد. اگر آن قوانین را بدانیم و زندگی فردی و اجتماعی خود را براساس آن تنظیم کنیم، مسیرمان الهی می‌شود و زندگی فردی و اجتماعی‌مان روی ریل خلقت قرار می‌گیرد؛ همچنین از ظرفیت‌ها برای رشد، سعادت و ارتقای خود استفاده می‌کنیم؛ افزون بر اینکه نصرت برای ما خواهد بود. 
حجت الاسلام و المسلمین دکتر جواد عبادی-سنت‌های الهی در اقتصاد.pdf

رزقی ‌نو _ سخنران: حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان

عنوان: رزقی ‌نوسخنران: حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: جلال جوانمرد
واژه‌‌های کلیدی: معیشت، فعالیت اقتصادی، وظیفه عالمان، دین و اقتصاد
شناسه گزارش: 40212191432
تاریخ نشر: اسفندماه 1402

می‌‌دانیم که روزانه دست‌کم یک‌سوم زندگی مردم در امر معیشت سپری می‌شود. مردم برای کسب درآمد کار می‌کنند و حتی بیش از یک‌سوم فعالیت‌های روزانه‌شان برای خرید با درآمدهایی می‌گذرد که به دست آورده‌اندتا بتوانند درآمدشان را به محصولاتی تبدیل کنند که در زندگی استفاده می‌کنند؛ مثل غذا پختن و خوردن و اموری ازاین‌دست.
ما هزار و چهارصد سال است که اسلام را غریب دیده‌ایم. نتیجۀ اسلام غریب این شده که عالمان در مساجد فقط به نماز و روزۀ مردم پرداخته‌اند و به معیشت و فعالیت اقتصادی آنان کاری نداشته‌اند. بنده در طی این سال‌ها، در تجربۀ ناقص تبلیغی خود، وقتی برخی از روایت‌های مربوط به فعالیت‌های اقتصادی از هر نوعی را برای مردم می‌خوانم، بسیار تعجب می‌کنند از اینکه معصومان علیهم‌السلام چنین سخنانی فرموده‌اند.
در زندگی جدید مسائل در حال پیچیده‌تر شدن است؛ اما این پیچیدگی ماهیتشان را تغییر نمی‌دهد؛ دوباره مردم درگیر فعالیت‌های اقتصادی و معیشتی هستند، در حالی که سخنان و احکام الهی را دراین‌باره کمتر شنیده و به‌سمت آن رفته‌اند. در دین اسلام آموزه‌های اساسی و پُربرگ‌وباری دربارۀ زندگی مادی و معیشتی وجود دارد. دین پیش از آنکه برنامه‌ای برای بهبود وضع انسان‌ها در آخرت باشد، برنامه‌ای برای بهبود همین دنیا، به‌ویژه در بخش معیشت و کسب‌وکار و درآمد است.
حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پناهیان-رزقی نو.pdf

نه به التقاط _ سخنران: حجت الاسلام و المسلمین کمیل قنبرزاده

عنوان: نه به التقاطسخنران: حجت الاسلام و المسلمین کمیل قنبرزاده
ناظر علمی: دکتر حمیدرضا مقصودی، دکتر علی سعیدی، دکتر صادق سلمانی
گروه پژوهشی: ستاد همکاری حوزه علمیه و وزارت امور اقتصادی و دارایی
ویراستار: جلال جوانمرد
واژه‌‌های کلیدی: التقاط،عمل به اسلام، مسئولیت شورای نگهبان، نابسامانی اوضاع
شناسه گزارش: 40212200945
تاریخ نشر: اسفندماه 1402

عنوان «نه به التقاط» درحقیقت همان «بازگشت به اسلام» است. عنوان بحث را «نه به التقاط» گذاشته‌ایم؛ زیرا به‌ظاهر کم‌اند کسانی که بگویند اسلام را نمی‌خواهند؛ اما زیادند کسانی که بگویند هم اسلام باشد و هم مثلاً بخشی از نفوذ تمدن غربی. 
عالمی بالای منبر به مردم می‌گفت: مردم، مشرک باشید. همه از این سخن تعجب کرده بودند. گفته بود: فقط غیرخدا را قبول دارید، سهمی هم برای خدا بگذارید. به توحید که نمی‌رسید، دست‌کم کافر نباشید. مشرک بینابین است: نصف خدا و نصف غیرخدا!
«نه به التقاط» را می‌توان «چالش اسلامیت» نام نهاد؛ یعنی با خط‌کش «اسلامیت» اقتصاد جمهوری اسلامی را مرور کنیم. تکلیف ما حزب‌اللهی‌ها و انقلابی‌ها این است که رصد کنیم مثلاً سیاست، فرهنگ، آموزش و مفاهیم دیگر در جمهوری اسلامی، با خط‌کش اسلامیت چه قدوقواره‌ای دارد و چقدر به اسلام نزدیک شده است.
حجت الاسلام و المسلمین کمیل قنبرزاده-نه به التقاط.pdf